Soyabean Market: यंदा महाराष्ट्रासह देशात सोयाबीन पेरणी क्षेत्रात वाढ झाली आहे. सोयाबीन बाजाराची सरासरी उत्पादकता पाहता उत्पादनात वाढ होईल. शेतकऱ्यांचे सोयाबीन बाजारात येण्यास दोन महिने शिल्लक असताना सोयाबीनचे दर किमान सातशे ते एक हजार रुपयांनी घसरले आहेत. खाद्यतेलावरील आयात शुल्कात कपात आणि वाढत्या आयातीमुळे सोयाबीनच्या किमती वाढण्याची शक्यता धूसर झाली आहे.
गेल्या वर्षीच्या तुलनेत देशातील सोयाबीन पेरणी क्षेत्रात १.२६ लाख हेक्टर आणि महाराष्ट्रात १.८० लाख हेक्टरने वाढ झाली आहे. जागतिक सोयाबीन उत्पादनात भारताचा वाटा फक्त 3 टक्के आहे, ज्याची सर्वात कमी सरासरी उत्पादकता 10 क्विंटल प्रति हेक्टर आहे. 2023-24 मार्केटिंग हंगामासाठी सोयाबीनचे भाव ‘एमएसपी’ 4,600 रुपये प्रति क्विंटलच्या खाली राहिले. त्यामुळे दरवाढीच्या प्रतीक्षेत अनेकांनी आतापर्यंत सोयाबीनची विक्री केलेली नाही.(Soyabean Market)
कर्जमाफी बरोबरच याचा देखील सूट देण्याकरिता वित्त मंत्रालयाला एक प्रस्ताव
या वर्षीचा एमएसपी 4,892 रुपये प्रति क्विंटल असताना, सोयाबीनचा भाव 3,800 ते 4,200 रुपये प्रति क्विंटल आहे. सोयाबीनचा उत्पादन खर्च ४५ हजार रुपये प्रति क्विंटल आहे. हा खर्च कमी करून उत्पादकता वाढवण्यासाठी केंद्र व राज्य सरकार कोणतेही उपाय सुचवायला तयार नाहीत. याउलट मोठ्या प्रमाणात खाद्यतेलाची आयात करून भाव पाडत असल्याचा आरोप सोयाबीन उत्पादकांनी केला आहे.
आयात शुल्कात कपात केंद्र सरकारने कच्च्या खाद्यतेलावरील उपकरासह 5.5 टक्के आणि शुद्ध खाद्यतेलावर 13.75 टक्के आयात शुल्क लावले आहे. हा निर्णय 14 जून 2024 रोजी घेण्यात आला. रिफाइंड सोयाबीन आणि रिफाइंड सूर्यफूल तेलावरील आयात शुल्क 17.50 टक्क्यांवरून 12.50 टक्के करण्यात आले आहे. हे आयात शुल्क ऑक्टोबर 2021 मध्ये 32.50 टक्के, त्यापूर्वी 42 ते 47 टक्के आणि 2004 ते 2013 पर्यंत 70 ते 90 टक्के होते.(Soyabean Market)
नोव्हेंबर 2023 ते जुलै 2024 या नऊ महिन्यांत 15 लाख 18 हजार 671 टन रिफाइंड आणि 1 कोटी 4 लाख 16 हजार 556 टन कच्चे खाद्यतेल आणि 68 लाख 45 हजार 97 टन पामतेल आयात करण्यात आले.या वाढत्या आयातीमुळे गतवर्षीप्रमाणे पुढील हंगामासाठी सोयाबीन व इतर तेलबियांचे भाव वाढले आहेत. तेलबियांच्या किमती वाढवण्यासाठी खाद्यतेलाची आयात कमी करणे, त्यावरील आयात शुल्क वाढवणे, खर्च कमी करून उत्पादकता वाढवणे आवश्यक आहे.
